Eindelijk was het zover! Woensdag 12 april ‘23 konden de aanwezigen op Scheveningen Noord (bewoners en professionals) samen in gesprek over het actieprogramma Ouder worden voor Beginners. Een mooi resultaat van actieonderzoek en co-creatie in de wijk! En belangrijk om te vermelden: het is een creatief en dynamisch proces; alles is steeds in ontwikkeling met elkaar en dat betekent dus dat eenieder kan nadenken waar hij of zij enthousiast van wordt en eventueel een bijdrage aan kan leveren.
Van Actieonderzoek naar Actieprogramma
Waarom is er gekozen voor de benaming ‘Ouder worden voor Beginners’? Iedereen wordt immers ‘gewoon’ ouder… of toch niet? Als je bedenkt hoe snel de wereld verandert – en ook in de samenleving en op wijkniveau – dan blijkt uit de gesprekken binnen het actieonderzoek dat mensen vragen hebben over hoe je gezond en vitaal ouder kan worden in de wijk. Vragen als ‘Welke zorg en ondersteuning is er precies? Hoe zit het met mijn mobiliteit of de voorzieningen in de wijk? Wat kan ik doen na mijn pensioen of voor de wijk? Hoe blijf ik zelf van waarde?’ zijn vraagstukken die zijn opgehaald in het onderzoek en waar aandacht aan geschonken wordt in de actiefase van het onderzoek. Ook blijkt dat mensen er niet altijd over nadenken; hoe kan ik zo lang mogelijk thuis blijven wonen en wat is dan belangrijk? Op deze vragen gaan we met elkaar antwoorden vinden via o.a. het actieprogramma Ouder worden voor Beginners’. Gewoon doen dus’!
Tijdens de kick-off bijeenkomst presenteerden (zorg)professionals en buurtbewoners hun activiteiten en initiatieven om samen te bouwen aan een woon- en leefomgeving waarin we naar elkaar omkijken en iedereen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kan wonen. Waar buurtgenoten elkaar helpen en waar, als het nodig is, ondersteuning is van (zorg)professionals, mantelzorgers en/of vrijwilligers.
Ken je buurt, voel je thuis
Ria Roelands, buurtbewoonster en lid van het kernteam van Thuis in de Buurt, heette de aanwezigen van harte welkom. Thuis in de Buurt zet zich als groep betrokken en enthousiaste buurtbewoners in voor een gezamenlijke droom; van Noordelijk Scheveningen weer een krachtige buurtgemeenschap maken, waar bewoners zich écht thuis en geborgen voelen. Het streven is om meer verbonden tussen bewoners te creëren en mensen bewust te maken van het positieve effect van een fijne leefomgeving op gezondheid en welzijn.
Co-creatie t.a.v. Gezond en Vitaal Oud(er) worden
Daphne Metaal, adviseur bij Reos (voorheen Lijn1), nam de aanwezigen mee in het proces van de kerngroep (hierin zitten de initiatiefnemers, te weten: Thuis in de Buurt, Respect Wonen-Zorg, Welzijn, Cardia, Saffier en de Scheveningse Huisartsencoöperatie). Al sinds 2019 werken deze partijen zeer gedreven samen aan het zichtbaar maken van de wensen en behoeften in de wijk én het omzetten naar gezamenlijke actie. Zie hieronder een filmpje uit 2022 waarin het proces kort uiteen wordt gezet.
Het initiatief www.ouderworden2040.nl geeft de landelijke context en uitdagingen goed weer:
“De komende 20 jaar veroudert onze samenleving. Dat geeft kansen en uitdagingen. Hoe wonen en werken we? Hoe blijven we gezond en krijgen we passende zorg en ondersteuning? En hoe benutten we de kracht van een groter wordende groep ouderen?”
De kerngroep op Scheveningen Noord, aanjager van Ouder worden voor Beginners, kun je een ‘doe-coalitie’ noemen. Samen ontdekken wat er nodig is om gezond en vitaal oud(er) te worden.
Creatief intermezzo; het Talent-Loket
Kunstenaar Maarten Bel begeleidde een mooi creatief intermezzo waarbij de buurgenoten in gesprek konden gaan over het inzetten van talent/kennis/ervaring in de wijk of waarnaar men juist op zoek is. Direct werden er alweer mooie verbindingen en contacten gelegd bij de Talent-Loketten. Thuis in de Buurt, mede organisator van deze bijeenkomst en het proces in de wijk, verzamelt al dit potentieel en zet dit gelijk om in actie.
Echt samenwerken
In haar vooruitblik op het actieprogramma schetste Ria al diverse mooie acties voor de wijk:
- Het organiseren van informatiebijeenkomsten op diverse gezondheidsthema's.
- Start van een soepgroep.
- Het voorbereiden van een walking dinner in het najaar.
- Het organiseren van wijkwandelingen.
- Het vormgeven van verhalentafels (o.a. bij De Thuishaven, Cardia en in samenwerking met de geloofsgemeenschappen en bibliotheek).
- Het vullen van een online Buurtatlas waarop zorg- en welzijnspartners tevens te vinden zijn.
Zorgdragen moet weer iets worden van de gemeenschap
Irma de Jong, manager extramurale zorg bij Respect Wonen-Zorg-Welzijn deed in haar ‘vooruitblik’ een beroep op de gemeenschap bij het zorgdragen voor elkaar. “Zorg en zorgdragen door de gemeenschap moeten weer verbonden worden met elkaar, we hebben elkaar nodig”. Ze deed hierbij een concrete oproep naar de wijk toe om de zorgorganisaties te versterken tijdens de zomerperiode waarin zorgprofessionals op vakantie gaan. ‘Een luisterend oor bieden, bij iemand langs gaan… alles is waardevol en welkom!”
INFORMELE ZORG: EEN KRACHTIGE(R) GEMEENSCHAP! Een samenleving waaraan iedereen kan deelnemen en waar mensen zich voor elkaar inzetten, wie wil dat nu niet? Een gemeenschap waarin stads- en dorpsgenoten elkaar de helpende hand bieden, waarin iedereen een netwerk heeft. Dat zou ideaal zijn.
Samenwerken met de huisartsen
Ellen Binnema, wijkmanager van de Scheveningse huisartsencoöperatie SCH-2017, schetste de uitdagingen van de huisartsen(voorziening). Er is een hoge prioriteit om de samenwerking met de ziekenhuizen zo goed mogelijk vorm te geven maar er staan ook mooie initiatieven klaar om de samenwerking met de wijk te versterken… Na de zomer kan hier meer over worden gemeld.
De eerste vervolgbijeenkomst onder de noemer 'Ouder worden voor beginners' is op woensdag 10 mei met als titel: 'Routekaart: zorg en ondersteuning thuis'.
Tot slot
De afsluiting van deze goed bezochte middag vormde de jaaragenda die zelfs tijdens deze bijeenkomst al een beetje werd aangevuld door de aanwezigen. De kerngroep kijkt met de enthousiaste reacties van de aanwezigen, terug op een geslaagde start van het actieprogramma Ouder worden voor Beginners!
De eerste vervolgbijeenkomst onder de noemer 'Ouder worden voor beginners' is op woensdag 10 mei met als titel: 'Routekaart: zorg en ondersteuning thuis'. Waar moet je zijn voor wat? Hoe werkt de toegang tot zorg en welzijn? Wat kan je verwachten? Wat wordt van jou verwacht? Hoe loopt een intakegesprek. Waar heb je een indicatie voor nodig. Wat zijn de kosten? Ook het onlangs geopende 'Aanmeldpunt Thuiszorg Scheveningen' wordt gepresenteerd.
Geïnteresseerd in de achtergrond van dit samenwerkingsproces? Lees hieronder verder.
Achtergrondinformatie
Het boek van de verzorgingsstaat is ‘uit’. We zijn aan het kantelen naar een samenleving waarin meer (eigen) verantwoordelijkheid en regie wordt gevraagd van mensen t.a.v. (het bevorderen van hun) gezondheid en leefstijl. Gezondheid is hierbij omschreven als het vermogen van mensen om regie te voeren en om te gaan met emotionele, fysieke en sociale uitdagingen in het leven. Het gaat hierbij om betekenisvol leven (o.a. zingeving) en veerkracht (Positieve Gezondheid, Machteld Huber).
Om dit te stimuleren, zal een steeds groter beroep worden gedaan op de burgers zelf, hun directe leefomgeving en gemeenschap waarin zij zich bevinden en wat zij voor elkaar kunnen betekenen. Gezondheid is van ons allemaal en daar draagt de gemeenschap aan bij. In dit kader: wat betekent het om oud te worden op Scheveningen Noord? Hoe is dat, hoe beleven mensen dat en wat hebben zij nodig van anderen (‘de wijk’). Maar bovenal: wat kunnen zij zelf bijdragen aan hun eigen gezondheid en vitaliteit en die van de wijk?
Op Scheveningen Noord (de wijken Belgisch- en Van Stolk Park en Westbroekpark/Duttendel) wonen relatief veel 65+ers (gezondheidsmonitor GGD Haaglanden). Om de gemeenschap te versterken en wijkbewoners aan elkaar te verbinden, gebruiken we de zienswijze Positieve Gezondheid als middel voor gesprekken in de wijk om bewoners en professionals samen nieuwe oplossingsrichtingen te laten bedenken voor Scheveningen Noord.
Want het is de droom van de kerngroep (Thuis in de Buurt, Cardia, Saffier, Respect Wonen-Zorg-Welzijn en de Scheveningse huisartsencoöperatie SCH-2017) om met elkaar verder te bouwen aan een vitale gemeenschap op Scheveningen Noord waarin mensen zo lang mogelijk (zelfstandig) thuis kunnen blijven wonen en waar nodig en mogelijk ondersteund worden door (zorg)professionals en informele zorg (mantelzorgers, vrijwilligers) en zorg dragen voor elkaar en naar elkaar omkijken.
In 2022 zijn wijkbewoners met elkaar in gesprek gegaan over gezond en vitaal oud worden in deze wijk. Want hoe is dat: oud worden op Scheveningen Noord volgens wijkbewoners zelf? Wat vinden mensen belangrijk? Waar hebben mensen zorgen over? Waar hebben wijkbewoners vragen over of zouden mensen ondersteuning bij willen hebben? Maar ook: wat kunnen wijkbewoners zelf bijdragen aan de gemeenschap door inzet van talent en potentieel?
Door gesprekken te voeren hebben we beter zicht gekregen op hoe de gemeenschap (wijkbewoners, vrijwilligers, mantelzorgers, professionals en ondernemers) samen zorg kunnen dragen voor elkaar en wat we voor elkaar kunnen betekenen. Alle aantekeningen en gespreksverslagen van de interviews zijn in mei geanalyseerd door de 8 interviewers binnen het actieonderzoek. Dit ter voorbereiding op de focusgroep die op 28 juni 2022 plaatsvond.
In de focusgroep o.l.v. Wilma van der Vlegel (participatief actieonderzoeker bij 7Senses) op dinsdag 28 juni 2022 bekeken bewoners en professionals die we hebben geïnterviewd vanuit een probleem- en droomboom naar de uitkomsten. 100 wijkbewoners hebben geparticipeerd in het actieonderzoek. Ook zijn interviews gehouden met professionals uit zorg en welzijn, geloofsgemeenschappen, de bibliotheek en ondernemers.
Met de uitkomsten van de droomboom is de kerngroep aan de slag gegaan. Wensen, behoeften en ideeën zijn nu vertaald naar actie; Ouder worden voor beginners!
Op de hoogte blijven?
Wil je op de hoogte blijven van dit co-creatieproces? Volg ons via de sociale media of onze website en nieuwsbrief. Reos vervult de rol van verbinder, aanjager en procesbegeleider van de kerngroep. Contactpersoon: adviseur Daphne Metaal, dmetaal@reos.nl