Onttrekken koffie en thee nou echt zoveel vocht? En hoe help je ouderen om genoeg voedingstoffen binnen te krijgen? Een bijeenkomst over ondervoeding van Ouderen Netwerk Rijswijk bood praktische kennis aan de aanwezige betrokken eerstelijnsprofessionals. Van thuiszorgmedewerker tot huisarts en van fysiotherapeut tot ouderenspecialist.
Want om ondervoeding bij ouderen te signaleren en aan te pakken, of het liefst te voorkomen, hebben we elkaar nodig. Dat bleek maar weer tijdens deze avond. Hetty Langens is diëtiste bij Florence en deelde haar ervaring. Hierbij delen we de hoofdlijnen, en natuurlijk kun je haar presentatie ook nog eens rustig doornemen.
Waarom is het belangrijk om ondervoeding te voorkomen?
“Ondervoeding heeft veel effecten. Zo kan gewichtsverlies zorgen voor afname van spiermassa, wat weer kan zorgen voor meer risico om te vallen. Ook de conditie neemt af en de reactie op medische behandeling kan verminderen. Allemaal redenen dus om te zorgen dat we er snel bij zijn en de goede maatregelen nemen om het proces te stoppen.”
Hoe kunnen we ondervoeding signaleren?
“Er zijn verschillende manieren om dat te doen. Je kunt het onderwerp informeel ter sprake brengen, bijvoorbeeld door iets te zeggen over hoe iemands kleding zit. Of te vragen of iemand nog een beetje van zijn of haar eten kan genieten. Ook bestaan er verschillende meetinstrumenten, zoals de SNAQ65+."
Waarom eten sommige ouderen te weinig?
“Er kunnen verschillende redenen zijn om minder te eten. Dat kan een fysieke oorzaak hebben, bijvoorbeeld omdat het signaal voor honger en dorst minder goed doorkomt. Maar het kan ook een bijwerking zijn van medicatie. Er kunnen ook sociale oorzaken spelen, zoals eenzaamheid of verdriet.
Bij ouderen zie je ook vaak dat zij, gebaseerd op een doktersadvies dat gold toen ze jonger waren, erg gericht zijn op vetarm eten. Ze maken zich bijvoorbeeld zorgen om cholesterol. Maar dat is op een oudere leeftijd vaak minder belangrijk. Vetten zijn dan juist een belangrijke brandstof. En de zachte vetten zijn goed voor hersenen en bloedvaten. Die vind je bijvoorbeeld in vette vis, noten, avocado en alle oliesoorten.”
Wat kunnen we in de praktijk doen?
“Het is best uitdagend om een oudere te helpen te eten en drinken wat hij of zij echt nodig heeft. Wat kan helpen is bijvoorbeeld dubbeldik brood beleggen, met kaas, vleeswaren, roerei of pindakaas. Een melkproduct bij de maaltijd kan werken, net als tussendoor grotere bekers melk, koffie verkeerd of chocolademelk.
In plaats van koekjes of crackers, kun je bij tussendoortjes denken aan eiwitrijke producten. Dus worst, kaas of nootjes. Voor het slapen gaan is een eiwitrijke snack ook raadzaam, zoals yoghurt of kwark. Of een lekker glaasje warme melk voor het slapen. Ouderen willen vaak niet drinken, omdat zij er dan ‘s nachts weer uitmoeten, maar dit gaat er vaak wel in.”
Diëtist inschakelen
Wil je een diëtist inschakelen? Of overleggen of dit nodig is? Neem contact op met dietist@florence.nl
Is deze stelling waar of niet waar?
Als je ouder wordt hoef je minder te eten, want je verbruikt minder
Dat is niet waar. Processen in het lichaam vragen naarmate we ouder worden juist meer energie. Daar is kwalitatief goede voeding voor nodig. Ter illustratie: Een zieke oudere heeft maar liefst 2 x zoveel eiwit nodig per kilo lichaamsgewicht als een gezonde volwassene.
Aan de slag
In groepjes gaan de bezoekers aan de slag. Zij brengen met elkaar in kaart wat er al is in de wijk en brainstormen samen over ideeën die hier nog wat aan toe zouden kunnen voegen. Er worden verschillende maattijdbezorgdiensten genoemd, net als bestaande eettafels waar mensen samen eten. Ook klinken er verschillende ideeën, zoals:
- Als je een clubje hebt met een activiteit, koppel er dan een maaltijd aan.
- Koppel kookkoppels aan elkaar in flats, wellicht door de flatcoach?
- Wees je bewust van het effect dat medicatie kan hebben op eetlust.
- Let op de snacks tussendoor; in plaats van een zoete koek en drankje kan dat iets gezonds zijn.
Contact en meedenken?
Wil je meer weten over Ouderen Netwerk Rijswijk of met ons meedenken? Graag! Meld je aan bij Rianne Kleijn