GRAMMATICA BIJVOEGLIJKE BEPALING

NEDERLANDS

Posities en voorbeelden

• Voor het znw: dat aardige meisje

• Achter het znw: de verkoop van dvd's, het huis aan het meer

Voorbeeld met analyse

• dat aardige meisje is zijn vriendin

o meisje is de kern

o aardige zegt iets over het meisje

o aardige is de bvb bij meisje

Bijstelling (speciale vorm)

• Extra stukje informatie bij een znw

• Kan weggelaten of omgewisseld worden

• Staat vaak tussen komma's

Voorbeeld: De voetbalclub Feyenoord, de kampioen van Nederland, heeft als trainer Giovanni van Bronckhorst.

• de kampioen van Nederland is extra info bij Feyenoord

• Dit is een bijstelling en dus een bijvoeglijke bepaling

ENGELS

Bijvoeglijke bepaling (attributive adjective/modifier)

• Staat meestal vóór het znw: a beautiful house

• Kan ook achter het znw staan met voorzetsel: the man in the blue coat

• Geen verbuiging van bijvoeglijk naamwoorden

• Meerdere bvb's mogelijk: a big red car

Voorbeelden

• The young student passed the test

• The book on the table is mine

• A very interesting article

Bijstelling (apposition)

• Staat direct na het znw

• Vaak tussen komma's

• Geeft extra informatie

Voorbeeld: My brother, a talented musician, plays guitar.

DUITS

Bijvoeglijke bepaling

• Staat in dezelfde naamval als het znw waar het bij hoort

• Het lidwoord alleen is géén deel van de bvb

• Kan in alle naamvallen voorkomen

• Genitief (2e naamval) wordt vaak gebruikt voor bezitsrelaties

Congruentie

De bvb krijgt uitgangen die afhankelijk zijn van:

• De naamval

• Het geslacht van het znw

• Of er een lidwoord gebruikt wordt

Voorbeelden per naamval

• 1e naamval (Nominativ): Das schöne Haus

• 2e naamval (Genitiv): Das Haus meines Onkels (= het huis van mijn oom)

• 3e naamval (Dativ): In dem alten Haus

• 4e naamval (Akkusativ): Ich sehe das rote Auto

Specifieke voorbeelden

• Jan schrieb mir einen schönen Brief

o Was für einen Brief? Einen schönen (het lidwoord "einen" is géén bvb)

• Der Bruder meines Onkels schrieb mir einen Brief

o Welcher Bruder? Der Bruder meines Onkels (genitief voor bezitsrelatie)

Bijstelling

• Heeft dezelfde naamval als het woord waar het bij hoort

• Wordt vaak tussen komma's geplaatst

Voorbeeld: Er spielt bei Feyenoord, dem niederländischen Landesmeister

• bei vereist de derde naamval

• De bijstelling staat dus ook in de derde naamval

FRANS

Bijvoeglijke bepaling (adjectif épithète)

• Kan vóór of na het znw staan

• Positie beïnvloedt soms de betekenis

• Moet in geslacht en getal overeenkomen met het znw

• Sommige bijvoeglijke naamwoorden hebben vaste posities

Voorbeelden

• Une jolie maison (voor het znw)

• Une voiture rouge (na het znw)

• Un homme grand (een lange man) vs. un grand homme (een groot man)

• Les livres intéressants (meervoud)

Bijstelling (apposition)

• Staat direct na het znw

• Tussen komma's

• Moet in geslacht en getal overeenkomen

Voorbeeld: Paris, la capitale de la France, est une belle ville.

LATIJN

Bijvoeglijke bepaling

• Staat vaak achter het znw (maar volgorde is flexibel)

• Moet in naamval, geslacht en getal overeenkomen met het znw

• Kan ook als genitief voorkomen (bezitsaanduiding)

Voorbeelden

• puella pulchra (mooi meisje)

• liber magni pretii (boek van grote waarde - genitief)

• vir fortis (dappere man)

• templa antiqua (oude tempels)

Bijstelling (appositio)

• Staat in dezelfde naamval als het znw

• Vaak zonder komma's

• Geeft extra informatie

Voorbeeld: Cicero consul Romam servavit. (Cicero, de consul, redde Rome)

© 2025 - W. Bunnik