Het leertraject
Deze leertrajecten zorgen voor meer inzicht in, en het juiste gebruik en inzet van de Wet zorg en dwang. Het uitgangspunt van de wet is ‘Nee, tenzij’: vrijheidsbeperking of onvrijwillige zorg mag in principe niet worden toegepast, tenzij er sprake is van ernstig nadeel voor de cliënt of zijn omgeving.
Naast een geüpdatet traject over de Wet zorg en dwang is ook een nieuw traject over het Bestuurlijk akkoord ontwikkeld. Het bestuurlijk akkoord staat 'naast' de Wet zorg en dwang met als doel het proces van de Wet zorg en dwang waar mogelijk te versoepelen. Concrete voorbeelden zijn wijzigingen van verlengingstermijnen en versoepelingen m.b.t. welke disciplines op welke momenten betrokken moeten worden bij het toepassen van de wet.
De twee wetten worden in twee verschillende trajecten behandeld.
Doel
In dit leertraject raak je bekend met de theorie en de toepassing van de Wet zorg en dwang (Wzd) en het bestuurlijk akkoord. In een algemene introductie en de basiscasuïstiek leer je te herkennen wanneer je de wet wel en niet toepast en leer je de belangrijkste begrippen.
Voor wie diepere kennis van de wet belangrijk is, zijn negen casussen gemaakt die dieper ingaan op het toepassen van de wet. Het proces en alle betrokkenen worden aan de hand van een groot aantal voorbeelden toegelicht.
Een overzicht van de bouwstenen
Beide leertrajecten bestaan uit de volgende 10 bouwstenen.
- Inleiding
- Introductie
- Casuïstiek - Basis
- Casuïstiek - Verdieping
- Praktijkopdracht - Onvrijwillige zorg in het zorgplan
- Reflectieopdracht - MDO-enquête
- Reflectieopdracht - Omgaan met het systeem
- Reflectieopdracht - Intervisievraagstuk
- Handvat - Begrippen begrijpen
- Handvat - Categorieën van de zorg
- Naslag
- Toets
De introductie
De introductie bestaat uit vijf onderdelen. In een video nemen we je kort mee in de geschiedenis van de Wet zorg en dwang. Twee andere onderdelen zijn toegewijd aan een overzicht van, en toelichting op de belangrijkste begrippen uit de wet, en een overzicht van categorieën van de zorg die onvrijwillig kunnen zijn.
Het onderdeel 'Alternatieven voor meer vrijheid' belicht alternatieven voor onvrijwillige zorg. Een belangrijk onderwerp omdat het streven volgens de Wzd altijd is om onvrijwillige zorg te vermijden. Tot slot reflecteren een cliënt en zijn begeleider in het onderdeel 'In gesprek met' op hun ervaringen met onvrijwillige zorg.
Casuïstiek - De basis
Deze bouwsteen bestaat uit twee onderdelen. In het eerste onderdeel maak je aan de hand van een aantal situatieschetsen de afweging of onvrijwillige zorg noodzakelijk is of niet. Het tweede onderdeel gaat over een onvoorziene situatie. Wat doe je als een cliënt onverwacht gedrag toont en je in moet grijpen?
Casuïstiek - Verdieping
De verdieping gaat uitgebreid in op hoe je de Wet zorg en dwang (en het bestuurlijk akkoord) toepast. Hiervoor zijn negen casussen ontwikkeld die verschillende fases van de onvrijwillige zorg behandelen, toegepast op drie doelgroepen: EVB, MVB en LVB.
De casuïstiek licht het proces toe, welke beslissingen gemaakt moeten worden en welke overwegingen je hierbij neemt, en geeft altijd aan welke disciplines hierbij betrokken worden.
Handvatten - Begrippen begrijpen en categorieën van de zorg
In deze handvatten is een selectie van de theorie uit de introductie gemaakt en wordt deze als losstaande PDF-bestanden aangeboden. Een makkelijke manier om de belangrijkste informatie er nog een keer bij te pakken tijdens het doorlopen van de casuïstiek of in de dagelijkse praktijk.
Reflectieopdrachten
De trajecten kennen beide drie reflectieopdrachten.
1. Reflectieopdracht - MDO-enquête
In deze opdracht kun je met het team reflecteren op jullie manier van werken tijdens een MDO.
2. Reflectieopdracht - Intervisievraagstuk
In deze reflectieopdracht ga je jouw intervisievraagstuk inbrengen. Welke knelpunten kom jij tegen?
3. Reflectieopdracht - Omgaan met het systeem
In deze reflectieopdracht ga je reflecteren op jouw contact met het systeem van de cliënt tijdens de stappen van de Wet zorg en dwang.
Naslag en toets
De belangrijkste informatie over de Wet zorg en dwang wordt in de bouwstenen op de juiste plek aangeboden. In de naslag is alle theorie gebundeld. Ook is er een toets over het onderwerp beschikbaar. Bij het behalen van de toets komt een Bewijs van Deelname voor de deelnemer beschikbaar.
De trajecten 'Wet zorg en dwang' & 'Bestuurlijk akkoord'
Het nieuwe bestuurlijk akkoord staat naast de originele Wet zorg en dwang uit 2020. Zorgorganisaties zijn vrij om tussen de twee varianten van de wet te kiezen.
Om hierin te voorzien heeft de VGN academie ervoor gekozen twee losstaande trajecten aan te bieden. De structuur van de trajecten, evenals de casuïstiek en de aanvullende opdrachten zijn vergelijkbaar, maar toegespitst op de betreffende variant van de wet.
We raden aan om het traject te kiezen dat aansluit op de koers van jouw zorgorganisatie. In principe voldoet het om één van de twee trajecten te volgen.
Dankwoord
Dit is een update van het traject 'Wet zorg en dwang', dat is ontwikkeld door Goudvisie in opdracht van de VGN academie. We hebben intensief samengewerkt met zeer betrokken redactieraadsleden van verschillende organisaties: 's Heeren Loo, SGV, ASVZ, Ipse de Bruggen en VGN. De inhoud is gebaseerd op de Wet zorg en dwang zelf, en de interpretaties van de wet van Vilans, en ActiZ en VGN.
Dit leertraject is ontwikkeld door BLEND leren in opdracht van de VGN academie.