Leerdoelen
- Je kunt breed orënteren in woord op het thema
- Je kunt breed orënteren in beeld op het thema
- Je kunt diep en samenhangend onderzoeken - experiment
- Je kunt de resultaten van je onderzoek vertalen naar een idee in schetsvormen
- Je kunt uitleggen hoe je het thema in jou eindwerk hebt verbeeld
- Je kunt jou eigen werkstuk en werkproces analyseren, evalueren en beoordelen
Alternatief portret
Door de ontdekking van de fotografie was het minder noodzakelijk om portretten te schilderen. Een foto was immers zo gemaakt. In de moderne kunst waarin kleur en abstractie de boventoon voeren, waren portretten een weinig gebruikt genre. Toch vonden kunstenaars nieuwe manieren om interessante portretten te schilderen…
Eeuwenlang probeerden kunstschilders mensen zo herkenbaar en gelijkend mogelijk op het doek te zetten. Maar met de opkomst van de fotografie werd het mogelijk om sneller en goedkoper portretten te maken. Fotografie was de belangrijkste reden dat het realisme eind 19e eeuw op de achtergrond raakte. In de kunst werd steeds meer geëxperimenteerd met kleur en vorm.
Maar waar landschappen en scenes uit het dagelijks leven steeds abstracter werden, bleven de moderne portretten in de basis realistisch. Natuurlijk zijn de portretten van Matisse felgekleurd en gebruikt Dali in zijn portretkunst een droomlandschap. Maar toch waren de portretten van modernisten als Picasso, Van Gogh en Dali relatief klassiek en gelijkend.
Collectief verhaal
Maar nog uitdagender wordt een portret als je geen gezicht meer afbeeldt. Zoals fotograaf John Coplans lichaamsdelen fotografeert in plaats van gezichten. Of Sherin Neshat die handen laat zien met koranteksten, als symbool voor de onderdrukking van moslimvrouwen. Graffiti-kunstenaar JR plakt portretten op openbare gebouwen om ongehoorde groepen een gezicht te geven.
Portretkunst wordt zo een manier om een collectief verhaal te vertellen, waarin het individuele portret ondergeschikt is. Neem de foto’s van Rineke Dijkstra. Haar portretten gaan vaak vooral om de weergave van kwetsbaarheid. Gerhard Richter vervaagt letterlijk identiteit in zijn foto-portretten. Het gaat meer om het beeld dan om de persoon.
Oriëntatie
Zoek 10 verschillende portretten die met allemaal verschillende materialen (technieken) gemaakt zijn. Mag 2D en 3D zijn.
Kies 2 personen uit die je zou willen portretteren. Be(schrijf) van elk van deze personen minimaal 10 eigenschappen/kenmerken op (let op! Geen uiterlijke kenmerken).
Onderzoekende fase
Ga elke eigenschap onderzoeken en zoek daar in beeld een referentie bij. Dit kunnen foto's, schilderijen, film, etc. zijn. Bij iedere eigenschap dient een referentie te komen.
Experimenteren
Probeer nieuwe technieken uit bijvoorbeeld: textiel kun je ook knopen, scheuren, nieten, rijgen, enz. Ga niet uit van de standaard technieken die bij dat materiaal horen. Een uniek portret moet het worden net als degene die je portreteer, materiaal en eigenschap moeten bij elkaar passen.
Ga ideeen schetsen. Pak papier en potlood en teken minimal 4 verschillende schetsen. Let goed op kadrering (compositie).
Kiezen
Na goedkeuring/go van docent maak je een keuze in materiaal, vorm, kleur, contrast of juist samenhang. Maak keuzes gericht op vormgeving en maak keuzes op basis van voorstelling. De aspecten van vormegving versterken het verhaal van de voorstelling. Kijk voor de beeldende aspecten in je syllabus en op de website van Vorm&Media.
Uitvoeren
abstract - realisme - figuratief - naaikunst - fotografie - schilderen - tekenen - beeldhouwen - papier - hout - gips - beton - ijzer - blik - realistisch - gestileerd - geïdealiseerd - kubistisch - expressionistisch- verf - krijt - houtskool - acryl - papier maché - boetseren - zeefdruk - grafisch - druktechniek - gutsen -styrodur