Een geslaagde kick-off voor een mentaal gezondheidsnetwerk in Rijswijk! Vanaf 2025 gaan huisartsen, ggz en sociaal domein duurzaam samenwerken, zoals benoemd in het IZA. Reden om in Rijswijk samen te komen om eerste stappen richting deze structurele samenwerking te zetten.
“We roepen al vijf jaar dat de druk op huisartsen en ggz enorm is”, stelt Barbara de Doelder. Zij is huisarts in Rijswijk, voorzitter van Hadoks en bestuurder bij Ineen. Vanuit al die rollen draagt zij bij aan vormgeven van de doelen uit het IZA.
Deze landelijke visie helpt om nu samen echt de handschoen op te kunnen pakken: “Er is geen partij die dit afzonderlijk kan oplossen. We moeten dit samen doen en met elkaar verantwoordelijkheid nemen.”
Lokale kracht en praktijk
Daarbij is de grote vraag, en de reden om hier met elkaar te zitten, 'hoe gaan we dit doen er organiseren?' Onlangs is vanuit landelijk perspectief een werkwijze gepubliceerd. Die is helpend, maar volgens Barbara is het vooral belangrijk om vanuit de lokale kracht en praktijk te werken.
“In Rijswijk zijn we goed georganiseerd”, stelt Barbara. “We zijn een overzichtelijk gebied én hebben mensen die willen. Dit biedt een mooie kans om zo’n netwerk hier goed neer te zetten.”
Gewoon starten
Ze doet een oproep om met deze kick-off ‘gewoon te starten’, in samenspraak met het sociaal domein en de ggz, deze avond vertegenwoordigd door Bas Dirken en bestuurder Gijs Jordaan van Parnassia en een aantal vrijgevestigde GGZ-partijen.
Bas is projectleider en helpt de regio bij het maken van deze beweging naar netwerkzorg. Om tot constructieve samenwerking te komen, benadrukt Bas dat het belangrijk is dat partijen zich bewust zijn van hun eigen referentiekader.
Anders denken
“We kijken allemaal vanuit onze eigen ervaring en kennis. Om het überhaupt anders te kunnen gaan doen, moeten we ons ervan bewust zijn wat we nu doen”, stelt hij. Zo is de ggz nu gefocust op diagnoses en een behandeling. “Maar er is soms iets anders mogelijk. Dat kunnen we van elkaar leren.”
De opgave vraagt om buiten deze ‘normale’ manier van werken te denken, stelt Bas. “Het gaat erom wat de patiënt/cliënt/persoon vraagt, en wat daarop het passende antwoord is.”
Leidende principes
In de landelijke werkwijze staan een aantal leidende principes die kunnen helpen om dit antwoord te formuleren:
- De persoon is regisseur van zijn eigen proces. Wij helpen hem de uitdagingen van het leven aan te gaan.
- We nemen samen verantwoordelijkheid, op alle niveaus van samenwerking.
- De persoon en de naasten staan voorop. Wij denken in oplossingen voor de persoon, niet in hokjes.
- Wij leren en verbeteren continu.
- Een domeinoverstijgende benadering zorgt voor snelle duidelijkheid voor de persoon. Wij dragen bij aan de juiste zorg en ondersteuning op de juiste plek.
Functies mentale gezondheidsnetwerk
Binnen het mentale gezondheidsnetwerk zouden vier functies een plek moeten krijgen
1. Aanbieden van verkennend gesprek
Dit gesprek zou moeten plaatsvinden binnen 5 werkdagen na verwijzing van de huisarts, bij een vermoeden van mentale problemen en problemen op andere levensgebieden.
Het gesprek is open en heeft een breder perspectief dan alleen ggz-zorg. De gewenste uitslag is een persoonlijk plan, met de thema’s die spelen en waar iemand aan wil werken. Ook gaat het om wat mensen daar zelf in kunnen doen, waar ze hulp voor nodig hebben en van wie die hulp zou moeten komen.
Evaluatie
Uit evaluatie van 275 verkennende gesprekken bij Parnassia met mensen op de wachtlijst, blijkt dat ongeveer 6 procent leidt tot een combinatie van interventies vanuit ggz en sociaal domein. Ook krijgt 16,5 procent van de gesprekken een vervolg buiten het medisch domein.
Cliënten zelf beoordelen het verkennend gesprek heel positief. Zij voelen zich op een gelijkwaardige manier gezien en gehoord. Ook professionals zijn positief, zij benoemen het als volgt:
“Met elkaar ergens voor gaan staan in de regio en echt gaan samenwerken, geeft veel energie.”
2. Opzetten en onderhouden van transfermechanisme
Bij een transfermechanisme geven aanbieders elkaar inzicht in de aantallen en soorten zorgvragers op hun wachtlijsten. Ook kijken aanbieders samen hoe vraag en aanbod beter bij elkaar gebracht kunnen komen.
Door samenwerking met de verwijzers komen personen sneller op de juiste plek terecht. Deze aanpak geeft direct inzicht in de knelpunten en de beschikbare capaciteit van de betrokken ggz-aanbieders, zodat hierop in kan worden ingespeeld.
Door het matchen van vraag en aanbod krijgen personen zo snel mogelijk passende zorg of ondersteuning op de juiste plek, in de ggz of in het sociaal domein.
3. Informatievoorziening over wachttijden
"We hebben in het verkennend gesprek afgesproken dat ik me aanmeld voor een wandelgroep. Maar waar vind ik die eigenlijk? Waar moet ik zijn?"
Uit het verkennend gesprek volgt een plan. Hier kunnen mensen alleen wat mee als duidelijk is welk aanbod er is, met welke wachttijden. Ook voor een goed werkend tranfermechanisme is dit vanzelfsprekend een voorwaarde.
4. Domeinoverstijgend casusoverleg
In dit overleg voor huisartsen, ggz en sociaal domein komen verschillende perspectieven op complexe problematiek aan bod. Dit zorgt ervoor dat duidelijk is wat de vervolgstap is voor deze persoon en wie de casus oppakt.
Door afstemming tussen de domeinen stromen personen met een hulpvraag sneller door en kan soepel worden af- of opgeschaald. De samenwerkingspartners krijgen zicht op waar en wanneer het aanbod niet goed werkt of niet toereikend is, zodat zij dit eventueel kunnen aanpassen.
Werksessies & terugkoppeling
Tijdens werk sessies zijn we in groepjes uiteengegaan om een eerste uitwerking te doen van het verkennend gesprek, domeinoverstijgende casusbespreking en het tranfermechanisme voor regio Rijswijk. Daaruit kwam naar voren dat het belangrijk is dat we:
- ..elkaar goed kennen.
- ..vanuit verbondenheid samenwerken, in plaats vanaf van ons eigen eiland.
- ..‘gewoon’ klein moeten gaan beginnen, vanuit gedeelde verantwoordelijkheid.
Kerngroep opgericht
Tenslotte is er een kerngroep samengesteld met vanuit ieder domein een afgevaardigde, vanuit de organisaties Praktijk Tintinago, huisartsenpraktijk Hoekstra en de Doelder, Welzijn Rijswijk en Parnassia. Mogelijk sluit ook Kompassie nog aan.
Vragen of overleg? Neem contact op met Brenda-Mol Spang, wijkcoördinator Hadoks.