Միայն կրթությունը կարող է փոխել, փրկել, հույս տալ Լուսե Քալաշյան

Հենց տունը փոխելու ընթացքում էր, որ Լուսեն հասկացավ՝ գյուղում բազմաթիվ դատարկ տներ կան, որոնք կարող են հրաշալի հյուրատներ դառնալ՝ Հայաստանի ամենագեղեցիկ գյուղերից մեկը՝ Լեռնահովիտ բերելով բազմաթիվ զբոսաշրջիկների։ Ու թեև նրա այս գաղափարը մինչև օրս էլ շատերը լուրջ չեն ընդունում, Լուսեն չի ընկճվում:

«Թերահավատության պատճառը մեկն է՝ ես աղջիկ եմ, ու շատերը մտածում են՝ ի՞նչ բիզնես կարող է դնել երիտասարդ աղջիկը, այն էլ՝ աշակերտների հետ։ Բայց վստահ եմ՝ ժամանակի ընթացքում ամեն ինչ կստացվի։ Եթե ես չհասցնեմ, աշակերտներս կանեն։ Մենք իրար հետ ենք այդ ծրագիրը գրել։ Կարևորը, կարողացել եմ նրանց մեջ սերմանել այն գաղափարը, որ չկա մի բան, որ իրենք չեն կարող անել, եթե ցանկանան և շատ աշխատեն այդ ուղղությամբ»,– ասում է Լուսեն՝ նկատելով նաև, որ աղջիկների կրթության, նրանց դերի և ներուժի վերաբերյալ մեր պատկերացումները լուրջ վերանայման կարիք ունեն։

Հիշում է՝ սկզբնական փուլում տարբեր կարծրատիպերի է առերեսվել։ Օրինակ, զարմանքով իմացավ, որ ինքն «աղքատ է, այդ պատճառով էլ ուսուցիչ է դարձել», «ոչինչ անել չի կարող, որովհետև ո՛չ ամուսին ունի, ո՛չ էլ ընտանիքն է կողքին»։ Նրա ուժերին թերահավատորեն էին վերաբերվում նաև դպրոցում:

«Սերունդների, պատկերացումների, դասավանդման մեթոդների տարբերությունը շատ զգալի էր։ Սկզբում անընդհատ բախվում էի՝ «այդպես չի կարելի», «մի արա» արգելքներին։ Բայց ես կարողացա դրանք հաղթահարել, որովհետև սովորեցի նկատել նաև իմ սխալներն ու թերացումները սկսեցի խորհուրդ հարցնել այդ նույն մարդկանցից՝ այդպիսով կոտրելով պատնեշը մեր միջև։ Փոխօգնության մթնոլորտը շատ կարևոր է։ Այսօր կարող եմ ասել, որ հրաշալի հարաբերություններ ունեմ ողջ ուսուցչական անձնակազմի հետ»,– ասում է Լուսեն։

Բայց ամենամեծ կարծրատիպը, որ հաղթահարեց երիտասարդ ուսուցիչը, շրջապատի կողմից հաճախ կրկնվող «նախազգուշացումն» էր, իբր ուսուցչի գործն անշնորհակալ է և ոչ ոք չի գնահատելու իր աշխատանքը։ Լուսեն ասում է՝ դասավանդման երկու տարիներին չի հիշում մի օր, երբ աշակերտներն իրեն շնորհակալ չլինեն:

«Երբ դասարանում յուրաքանչյուր երեխա իրեն արժևորված է զգում, երբ հասկանում է, որ ինքն այդ օրը մի նոր բան սովորեց, նա անպայման շնորհակալ է լինում քեզ»,– ասում է Լուսեն։

Անկեղծանում է՝ դասավանդման առաջին տարում իրեն առաջնորդ չէր զգում։ Ընկեր Լուսեն ուսուցիչ-առաջնորդ դարձավ միայն 1.5 տարի անց, երբ որոշեց իր աշակերտների հետ միասին կյանքի կոչել մի խիզախ ձեռնարկ՝ իրականացնելով առաջին «Սպաս ապուրի փառատոնը»։

«Միայն այդ ժամանակ հասկացա, որ, իրոք, կարող եմ համախմբել մի գաղափարի շուրջ այդքան երեխաների, ընդ որում ոչ միայն մեր, այլև ուրիշ գյուղերից, և նրանց հետ միասին կազմակերպել մի փառատոն, որը Լեռնահովիտ կբերի հարյուրավոր այցելուների։ Մեկը տնից ձավար էր բերում, մյուսը՝ մածուն, երրորդը՝ մեկ այլ բան։ Փառատոնի ընթացքում ստեղծեցինք 5 երգ, բոլորն էլ՝ տեղի անուշ բարբառով։ Առանց բյուջեի, յուրաքանչյուրս մեր տան եղածով մի փոքր ներդրում անելով, կարողացանք գյուղի համար նշանակալի իրադարձություն կազմակերպել՝ ինքներս մեզ ապացուցելով, որ ամեն ինչ կախված չէ գումարից, եթե կան հավաքական կամք ու միասնական նպատակ»,– ասում է Լուսեն։