Het VIVES – Spellenarchief beschikt over de grootste collectie spellen ter wereld. 20.000 spellen worden er bewaard. Van de deelcollectie oude bordspellen wordt een inventaris gemaakt. Erfgoedcel Brugge coördineert dit traject met een groepje enthousiaste vrijwilligers en hierbij ondersteund door het Departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse Overheid.
Vandaag zijn al een 200-tal spellen geïnventariseerd. Deze spellen vertellen ons meer over ons eigen verleden dan je misschien zou denken. Zo zijn er heel wat spellen die als advertenties werden uitgegeven. Voor zeep, wasproducten, koekjes en chocolade, verzekeringen, winkels … Ze geven ons een blik op het leven van elke dag in de periode waarin ze zijn gemaakt. Het oudste spel uit de collectie, het ‘Uilenspel’ neemt je zelfs mee naar de tijd van 1830.
De vrijwilligers kozen hun favoriete spel en beschrijven waarom dit spel zo bijzonder is.
Vrij Nederlands Ganzenbord
Dit Ganzenbord is bijzonder mooi geïllustreerd. De tekeningen zijn zeer gedetailleerd. Het is een kunstwerk. In de spelregels wordt vaak verwezen naar culturele figuren zoals de schilder Rembrandt, of de schrijver Harry Mulisch, en Gerard Reve. Dit ganzenbord is een waar stukje kunst.
C & A Opruimingsspel
De vorm van het spel springt in het oog. Het logo ‘C&A’ is verwerkt in het spel. De illustraties zijn heel mooi getekend met oog voor detail. Het spel werd vervaardigd in 1960 en door naar de tekeningen te kijken kom je het een en ander te weten over de kledij van die tijd. Zo zie je bij de herenafdelingen de bolhoedjes. Bij de damesafdeling kan je de bontmantels terugvinden.
Rattenbord
Het rattenbord is een uniek spel. Niet de inhoud maakt het bijzonder, maar wel de productie. In 1917 werd dit bordspel gemaakt ter gelegenheid van het promotiediner van Dhr. W. Ruitinga. Het werd gedrukt op de achterzijde van het menu. Een spelletje spelen tussen de soep en het hoofdgerecht, dat moet toch kunnen!
Het spel van de reis om de wereld
Als fervente reiziger heb ik al heel wat van de wereld gezien. Rond de wereld reizen in 80 dagen, dat is toch een waanzinnig idee. Daarom trok dit spel mijn aandacht. Dit bordspel is eigenlijk een promotie voor de boeken van Jules Vernes. Er komen heel wat steden, landen en verschillende vervoersmiddelen aan bod. Het spel werd vervaardigd in 1878. Dit merk je aan de tekeningen en de woordkeuzes zoals tovenaar, brandstapel.
De kindercomedie
De kindercomedie dateert van 1932 en is een spelbord voor kinderen. Uit deze periode zijn weinig kinderspelen te vinden en dat maakt het spel al uniek. Door de originele opdrachten zijn de kinderen actief bezig; ideaal dus voor een verjaardagsfeestje. Een voorbeeld van een opdracht is gedurende 1 minuut wenen. De taal waarin de spelregels worden geschreven is een beetje vreemd; zoals: "Wanneer jullie nu eens werkelyk wilt lachen, begin dan met dit spel, dan amuseer je je reusachtig".
Oud-Hollandsch Ganzenbord
Het ganzenbord is een klassieker onder de bordspellen. Je hebt veel varianten maar dit is een origineel ganzenbord. De 63 vakjes, de afbeelding van een gans die op specifieke vakjes wordt afgebeeld. De vaste opdrachten bij welbepaalde vakjes. Dit zijn de criteria waaraan een origineel ganzenbord voldoet. In het spellenarchief vind je veel ganzenborden terug maar dit geniet mijn voorkeur. Het brengt me terug naar mijn jeugdjaren toen ik bij mijn grootouders dit identieke ganzenbord speelde.
Het nieuwe Arlequinspel
Het Nieuwe Arlequinspel geniet mijn voorkeur omwille van de fijne illustraties. De harlekijn is getekend met oog voor detail. De oude taal waarmee de spelregels staan beschreven, toont aan dat het om een oud spel gaat. Wie wil deelnemen aan het spel moet geld inzetten. Geen onschuldig spelletje dus want je kan jouw inzet verdubbelen of verliezen.
Meer oude bordspellen bekijken?
De eerste 200 oude bordspellen kan je nu reeds raadplegen op ErfgoedBrugge.be en Erfgoedinzicht.be.