Dagelijks voert het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) meer dan 300 controles uit bij Belgische voedingsbedrijven. Dit doen we om jouw gezondheid te beschermen. Tom neemt ons mee tijdens een controle van een Limburgs fruitbedrijf dat appelen en peren kweekt.
Tom is een van onze 1.400 medewerkers die dagelijks instaan voor de voedselveiligheid van mensen, dieren en planten. “We hebben een goed gevulde agenda met telkens een zeer gevarieerd aantal taken zoals het certificeren van groenten, fruit en sierplanten voor export, het nemen van stalen in openbaar groen, op de productiebedrijven of bij de groothandels groenten en fruit, ... Wij werken volgens een uitgekiende planning maar iedere ochtend weet ik dat er iets kan gebeuren dat deze planning kan doorkruisen. Geen twee dagen zijn dezelfde.” Tom doet het allemaal met evenveel overtuiging en inzet. “Dankzij mijn werk draag ik mee zorg voor de voedselveiligheid. Dat geeft me veel voldoening.”
Vandaag neemt Tom ons mee naar een controle van een Limburgs fruitbedrijf. Het bedrijf van Ludo en Annick bestaat uit 22 hectare appel- en perenbomen. Tom verwacht weinig problemen want het bedrijf beschikt over een goedgekeurd autocontrolesysteem. Dat houdt in dat ze alles wat ze ondernemen, alle middelen die ze gebruiken, de bomen die ze planten, het fruit dat ze telen, … nauwgezet bijhouden in een register. Jaarlijks nodigen ze, op eigen kosten, een auditeur uit die hun controlesysteem nakijkt en valideert. Bedrijven die aan autocontrole doen, worden minder vaak gecontroleerd door het FAVV. Ze hebben zich immers geëngageerd om zich te houden aan de geldende voedselveiligheidsvoorschriften en volgen daarbij heel precies en gecontroleerd de geldende voorzorgs- en veiligheidsmaatregelen.
Samen met Annick en Ludo lopen we over het erf, door de loodsen, en inspecteren de keuken waar tijdens de pluk de seizoenarbeiders eten. Niets ontsnapt aan het waakzame oog van Tom. Hij checkt of er geen glasschade is bij de tractoren, of de sanitaire voorzieningen en het meubilair proper is, of de juiste middelen op de juiste plaats staan, …
We komen aan in het lokaal waar dat de gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen worden gestockeerd. Deze producten zijn niet zonder gevaar en dienen daarom met grote zorg behandeld te worden. Tom checkt alle producten en gaat na of deze producten nog erkend zijn en of ze op correcte wijze gebruikt worden op het bedrijf. Ondertussen vertellen Annick en Ludo honderduit over het harde maar mooie werk in de boomgaarden. Het allerliefste houden ze zich bezig met het snoeien van de bomen. Ik leer bij over ziektes die de schil van een peer schilferig maken, over hoe je nieuwe soorten kan kweken, over bepaalde perenrassen die desondanks vorstschade toch nog een mooie peer kunnen vormen. Hier is de passie aan het woord. Naast mij staan twee mensen die leven voor hun werk.
Vervolgens trekken we naar de loods waar de spuittoestellen staan. Dat zijn een soort van aanhangwagens waarmee de sproeistoffen over de bomen en velden worden gespoten. Tom kijkt de toestellen na en checkt of ze gekeurd zijn. Dit is nodig om er zeker van te zijn dat te toestellen efficiënt en veilig werken.
Vooraleer we de fruitbomen gaan bekijken, lopen we voorbij de huizenhoge, ultra-low oxygen frigo’s of kortweg ULO’s. Appelen en peren die rond het vriespunt bewaard worden, in een ruimte met weinig zuurstof en iets meer stikstof, blijven maandenlang fris. Hoewel de nieuwe oogst voor de deur staat, houden hier nog een aantal ton appels een diepe winterslaap. Naast de frigo's staan de fruitkratten netjes opgestapeld.
Na de rondgang buiten en in de loodsen zetten we de controle verder binnenshuis voor het administratieve luik. Annick en Ludo brengen ons naar de keuken van de hoeve. Daar staan de administratiemappen netjes naast elkaar uitgestald. Tom kijkt het papierwerk na. “Kan ik de aankoopbonnen zien van de bomen die u heeft aangekocht? En kan ik het spuitschema zien waarin staat wanneer en aan welke dosis u welke gewasbeschermingsmiddelen heeft gebruikt?” Welke informatie Tom ook vraagt, Annick vindt de documenten onmiddellijk.
Zo’n controleverslag is heel belangrijk voor een bedrijf. Als de controle checklist de eindvermelding “ongunstig” krijgt, dan moet er een hercontrole plaatsvinden, wat weer tijd en middelen kost. Als na de tweede controle blijkt dat het bedrijf nog steeds niet voldoet aan de veiligheidseisen kunnen er bijkomende sancties worden opgelegd. Als de situatie ernstig is en er een direct risico is voor de volksgezondheid, kan er zelfs besloten worden om het bedrijf te sluiten. Nadat Tom klaar is met het invullen van de checklist, overloopt hij ze samen met Annick en Ludo. Als iedereen akkoord is, print Tom het missierapport uit en laat het ondertekenen door Annick en Ludo.